Κι ενώ η οικονομική κρίση στην Ελλάδα υποχρεώνει τις οικογένειες να αναδιπλωθούν, να συσπειρωθούν και να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις για να τα φέρουν όπως-όπως βόλτα, την ίδια ώρα η εξωτερική πίεση και το εργασιακό και οικονομικό άγχος αυξάνει τις ψυχολογικές πιέσεις γύρω από τη διαχείριση χρήματος ανάμεσα στα ζευγάρια θέτοντας σε κίνδυνο τον γάμο τους.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Utah στις ΗΠΑ, ζευγάρια που ανέφεραν πως μαλώνουν για τα οικονομικά τους μία φορά την εβδομάδα είχαν 30% περισσότερες πιθανότητες να πάρουν συγκριτικά με ζευγάρια που μαλώνουν για τον ίδιο λόγο μία φορά τον μήνα.
Επίσης, σύμφωνα με μία άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Forum for Family and Consumer Issues, τα οικονομικά των νοικοκυριών αποδείχθηκε πως αποτελούν την πρώτη αιτία σύγκρουσης μέσα στον γάμο, με το 39% των ερωτηθέντων να δηλώνουν πως είναι ο βασικός λόγος αντιδικίας και το 54% να τα θεωρεί ως τη δεύτερη βασικότερη αιτία.
Ιδού, λοιπόν, τα 10 πιο συνήθη σφάλματα που έχουν καταγραφεί πως κάνουν τα ζευγάρια όταν χειρίζονται τα οικονομικά τους ζητήματα.
1. Να μην συζητούν επαρκώς για τα χρηματοοικονομικά τους θέματα
Υπάρχει χρόνος και τόπος για κάθε πράγμα, μολονότι είναι συχνά δύσκολο αυτό να γίνει για θέματα χρημάτων. Υπάρχουν ζευγάρια που μπορούν και προγραμματίζουν πότε θα το συζητήσουν σαν να επρόκειτο για μία βραδινή έξοδο ή μία επιχειρηματικού τύπου συνάντηση. Άλλα πάλι θέτουν ένα χρηματικό όριο δαπανών πχ 100-200 ευρώ κάτω από το οποίο κινούνται ελεύθερα κι αυτόνομα, αλλά όταν είναι να το υπερβούν πρέπει να έχουν προηγουμένως συμφωνήσει μεταξύ τους. Καλό είναι να βρείτε τι σας ταιριάζει καλύτερα και να δεσμευτείτε με τον/την σύζυγο ώστε να το τηρείτε.
2. Να πιστεύουν πως μπορούν να εξαγοράσουν την αγάπη
Εάν πιστεύετε πως η αγορά ενός διαμαντένιου δαχτυλιδιού ή ενός ακριβού αυτοκινήτου μπορεί να σώσει τον γάμο σας, μάλλον πρέπει να το ξανασκεφθείτε. Μία μελέτη του Brigham Young University ανακάλυψε πως τα ζευγάρια στα οποία και οι δύο σύζυγοι ήταν ιδιαίτερα υλιστές πήγαιναν πολύ χειρότερα στον γάμο τους από κάθε άποψη. Ακολουθούσαν στην κατάταξη με βάση τα προβλήματα γάμου τα ζευγάρια στα οποία μόνο ο ένας εκ των δύο συζύγων ήταν υλιστής.
Αντίθετα, τα ζευγάρια που δήλωναν πως το χρήμα δεν ήταν σημαντικό γι’ αυτά, ήταν πιο τυχερά στην αγάπη : εμφάνιζαν 10-15% μεγαλύτερη σταθερότητα στον γάμο τους και σε άλλους δείκτες σχετικούς με την ποιότητα της σχέσης τους συγκριτικά με τα ζευγάρια όπου αμφότεροι ή ο ένας εκ των συζύγων ήταν ιδιαίτερα υλιστής.
Το ενδιαφέρον σημείο είναι πως δεν είχε σημασία πόσα χρήματα είχαν, αλλά πόση αξία απέδιδαν στο χρήμα. Η μελέτη έδειξε πως τα πιο εύπορα ζευγάρια που αγαπούσαν ιδιαίτερα το χρήμα ανακάλυπταν πως το χρήμα αποτελούσε μεγαλύτερη πηγή συγκρούσεων και καυγάδων.
3. Να ξοδεύουν τα λεφτά με διαφορετικό τρόπο
Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Πενσυλβάνια, του Μίτσιγκαν και Northwestern έχουν διαπιστώσει πως οι άνθρωποι τείνουν να επιλέγουν συζύγους που δείχνουν, ακούγονται και ενεργούν όπως οι ίδιοι, εκτός κι αν πρόκειται για θέματα χρημάτων.
Οι τσιγκούνηδες τείνουν να παντρεύονται με σπάταλους και αντιστρόφως, αλλά τέτοια ζευγάρια αναφέρουν περισσότερο δυστυχείς γάμους συγκριτικά με τα ζευγάρια εκείνα στα οποία αμφότεροι οι σύζυγοι “μοιάζουν” μεταξύ τους.
Τα ζευγάρια όπου και οι δύο σύζυγοι ξοδεύουν τα λεφτά με τον ίδιο τρόπο φαίνεται να έχουν λιγότερα προβλήματα από εκείνα που οι δύο σύζυγοι έχουν διαφορετικό προφίλ.
Η διαφορά στο πώς ξοδεύουν οι δύο σύζυγοιι μπορεί να γίνει διαχειρίσιμη μέσα σε ένα γάμο, αλλά αν δεν αντιμετωπιστούν τα θέματα αυτά, λέει η έρευνα, τότε μπορεί να αυξηθεί η πιθανότητα του διαζυγίου.
Το πανεπιστήμιο της Utah διαπίστωσε στη μελέτη του πως άτομα που νιώθουν πως ο/η σύζυγος τους δαπανά περισσότερα χρήματα με ανόητο τρόπο, ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα συζυγικής ευτυχίας και αύξησαν την πιθανότητα διαζυγίου στο 40-45%.
4. Η διαφωνία στη μοιρασιά των χρημάτων
Είτε έχετε κοινό είτε ξεχωριστό λογαριασμό – ή και τα δύο – δεν έχει σημασία στην πραγματικότητα. Αυτό που ενδιαφέρει είναι αν το χρηματοοικονομικό σας πλάνο είναι το σωστό για τον γάμο σας. Πράγμα που οδηγεί στις αξίες περί χρήματος και τις συνήθειες δαπάνης τις δικές σας και της συζύγου σας. Εάν, για παράδειγμα, αγχώνεστε αναίτια για μικρές καθημερινές αγορές θα ήταν καλύτερα να βάλετε μέρος των χρημάτων σας σε ξεχωριστούς λογαριασμούς, οπότε είναι λιγότερο πιθανόν να ρωτάτε την σύζυγο σας για κάθε αγορά που κάνει. Εάν πάλι εργάζεστε καλύτερα σαν ομάδα γνωρίζοντας που είναι όλα τα χρήματα σας και που πάνε κάθε φορά, τότε οι κοινοί λογαριασμοί αποτελούν καλύτερη λύση.
5. Η ανάληψη υπερβολικού χρέους
Πάνω από 76% των αμερικανών παραδέχονται πως το χρήμα αποτελεί σημαντική πηγή άγχους στην ζωή τους, σύμφωνα με έκθεση του American Psychological Association. Με την κρίση χρεών και ανεργίας στην Ευρωζώνη και ειδικά στην Ελλάδα με τη μεγάλη μείωση των μισθών το ποσοστό αυτό πρέπει να είναι ακόμη υψηλότερο. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο στρεσογόνο στο χρήμα από το να χρωστά κανείς. Ιδιαίτερα το χρέος υψηλού τόκου που εξυπηρετείται με δυσκολία αποτελεί σοβαρότητα πηγή άγχους. Εάν υπάρχει χρέος που επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη να πέσει μεταξύ εσάς και του/της συζύγου σας, τότε καλά θα κάνετε να το αντιμετωπίσετε εγκαίρως και να το ξεπληρώσετε από κοινού.
6. Η απόκρυψη αγορών ή η ανάληψη χρεών
Το 80% των παντρεμένων ζευγαριών αποκρύβουν ορισμένες αγορές που κάνουν από τον/την σύζυγό τους, σύμφωνα με μία έρευνα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού CESI Debt Solutions, με τους άντρες να παραδέχονται πως είναι πιο επιρρεπείς στο να αποκρύβουν συνήθως τις δαπάνες τους. Η ίδια έρευνα κατέδειξε πως το 30% των ερωτηθέντων που συμμετείχαν σε αυτήν θεωρούν την χρηματοπιστωτική απιστία το ίδιο επιζήμια με την σεξουαλική απιστία. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι η διαπίστωση πως το 79% των ερωτηθέντων δήλωσε πως είναι περισσότερο πιθανό να ομολογήσει την χρηματοπιστωτική τους απιστία σε έναν φίλο παρά στον/την σύζυγό του.
7. Ο δανεισμός προς ή από την οικογένεια
Ο δανεισμός ενός παντρεμένου ζευγαριού από την πατρική του οικογένεια είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση με σοβαρές πιθανές επιπλοκές. Και αυτό γιατί σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά στην ομαλή εξυπηρέτηση του χρέους, διακινδυνεύονται πολύ στενές και πολύτιμες προσωπικές σχέσεις. Γι’ αυτό και είναι βασικός κανόνας στη περίπτωση των παντρεμένων ζευγαριών ούτε να δανείζονται ούτε να δανείζουν κι όσοι λιγότεροι ανακατεύονται σε μία τέτοια υπόθεση από την ευρύτερη οικογένεια, τόσο το καλύτερο. Βεβαίως, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, το να δανειστείς από ή να δανείσεις την οικογένεια σου μπορεί να στεφθεί με επιτυχία. Αλλά πρέπει κανείς να προχωρά με μεγάλη σύνεση : η υπογραφή ενός σχετικού νομικού εγγράφου διασφαλίζει τους πάντες, ενώ καλή είναι η αποφυγή οιασδήποτε πολυτέλειας όσο υπάρχουν χρέη έναντι μελών της οικογένειας μας.
8. Η πεποίθηση πως χρειάζεται ο παραδοσιακός χωρισμός των χρηματοπιστωτικών υποχρεώσεων
Σύμφωνα με τους παραδοσιακούς ρόλους η γυναίκα διαχειρίζεται τα καθημερινά οικονομικά του νοικοκυριού όπως τον ανεφοδιασμό του σπιτιού ή την πληρωμή των λογαριασμών κοινής ωφέλειας και ο άντρας τυπικά χειρίζεται τις επενδύσεις και τον χρηματοοικονομικό σχεδιασμό. Ωστόσο, ο παραδοσιακός αυτός χωρισμός δεν είναι πάντα και ο καλύτερος. Μία καλύτερη επιλογή είναι να αναγνωρίσετε τα ατομικά πλεονεκτήματα καθενός εκ των δύο συζύγων και να μοιράσετε τα χρηματοοικονομικά σας καθήκοντα αναλόγως. Για κάθε δουλειά χρειάζεστε πάντα τον καλύτερο υποψήφιο, ανεξάρτητα από τι κάνουν ή τι έκαναν κάποτε τα άλλα ζευγάρια.
9. Να παραγνωρίζετε το συναισθηματικό βάρος που έχουν τα χρηματικά ζητήματα -ιδιαίτερα για τους άντρες.
Συγκριτικά με διαφωνίες σε οποιαδήποτε άλλο θέμα, οι έρευνες δείχνουν πως οι χρηματοοικονομικές διαφωνίες διαρκούν περισσότερο, προεξάρχουν στα ζευγάρια και προκαλούν περισσότερο αρνητικές συγκρουσιακές συμπεριφορές (πχ όταν φωνάζουν και ωρύονται). Στον γάμο οι προστριβές για οικονομικά θέματα επηρεάζουν κυρίως τους άντρες. Η εξήγηση που δίνουν οι έρευνες είναι πως δεδομένου ότι θεωρούνται στην κοινωνία ως οι κατ’ εξοχήν προμηθευτές του νοικοκυριού, οι άντρες πληγώνονται περισσότερο από τις γυναίκες όταν υπάρχουν συγκρούσεις για χρηματικά ζητήματα.
10. Να μην απολαμβάνετε τα χρήματά σας σε κοινές δραστηριότητες.
Το χρήμα δεν είναι απαραίτητο να αποτελεί πάντα πηγή άγχους και συγκρούσεων. Μπορεί να αποτελεί και πηγή ευχαρίστησης. Μερικές από τις ευτυχέστερες στιγμές μας με τον/την σύζυγο μας δεν θα ήταν εφικτές χωρίς τη δαπάνη χρημάτων (όπως για παράδειγμα τα ταξίδια αναψυχής). Στη πραγματικότητα, οι έρευνες δείχνουν πως η δαπάνη χρημάτων για νέες εμπειρίες όπως η αγορά εισιτηρίων για ένα κονσέρτο, μία θεατρική παράσταση, ένα εξωτικό ταξίδι κλπ προκαλεί μεγαλύτερης διάρκειας ικανοποίηση απ’ ότι η δαπάνη χρημάτων για απόκτηση υλικών αγαθών. Οι εμπειρίες φέρνουν ευτυχία όχι μόνον όταν τις ζούμε αλλά κι όταν τις ανακαλούμε στη μνήμη μας. Οι αγαπημένες αναμνήσεις, εξάλλου, συνήθως αποτελούν ένα από τα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία ενός γάμου.